حضانت فرزندان پس از طلاق و وظایف تخصصی وکیل خانواده
خانواده کوچک‌ترین نهاد اجتماعی اما مهم‌ترین آن است و تمامی شخصیت و نگرش افرادی که تشکیل یک اجتماع را می‌دهند در خانواده شکل می‌گیرد. فرزندانی که به واسطه زندگی مشترک زن و مرد در خانواده بزرگ می‌شوند، برای رشد متعادل و تکامل شخصیتی خود به خانواده یعنی پدر و مادر وابسته هستند.
اما گاهی ادامه زندگی مشترک زن و مرد به دلایل گوناگون غیرممکن می‌شود و در نهایت کار ازدواج آن‌ها به طلاق ختم پیدا می‌کند. البته موارد بسیار زیادی نیز بوده که والدین به‌خصوص مادران به خاطر حضور فرزند یا فرزندان خود و نگرانی از آینده آن‌ها، همچنان به زندگی مشترک خود ادامه می‌دهند و خود را فدای فرزندان می‌کنند.
اما اگر جدایی اتفاق بیفتد فرزندان به ناچار باید با یکی از والدین خود زندگی کنند که این شرایط تابع قوانین و مقررات است و اگر به دنبال گرفتن حضانت فرزند هستید لازم است با وکیل خانواده مشورت کنید.
طبق قانون، حضانت فرزندان تا چه سنی با مادر است؟
حضانت در لغت به معنی پروردن و در اصطلاح عبارت از نگهداری مادی و معنوی طفل (پرورش و تربیت) بوده و به معنی سپردن سایر امور طفل به خصوص امور حقوقی به شخص نیست، به این معناست که ولایت پدر یا جد پدری حتی در صورتی که حضانت به مادر سپرده شود بر فرزند باقی خواهد ماند و مادر برای بسیاری از کارها نمی‌تواند بدون اجازه پدر یا جد پدری اقدام نماید، مثلا افتتاح حساب بانکی.
مادران ایرانی نیز مانند همه مادران دنیا به فرزندان خود وابستگی و دلبستگی دارند و جدایی از آن‌ها برای مادران سخت‌تر است.
بر طبق ماده ۱۱۶۹ سابق قانون مدنی، در صورتی که پدر و مادر از هم جدا شوند، فرزند پسر تا ۲ سالگی و فرزند دختر تا ۷ سالگی نزد مادر می‌‌ماند و پس از آن پدر میتوانست فرزند را از مادر تحویل بگیرد. بیش‌تر گرفتاری مادر همان‌طور که مشخص است در مورد فرزند پسر بود که باید در شیرخوارگی حضانت به پدر سپرده می‌شد.
در سال ۱۳۷۶ در ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی اصلاحیه‌‌ای صورت گرفت که اگر مادر میتوانست عدم صلاحیت پدر را از نظر اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، قمار، فساد اخلاقی و فحشا، ابتلا به بیماری روانی، تکرار ضرب و جرح و سوء استفاده از طفل ثابت نماید و میتوانست حضانت فرزندش را بگیرد.
زنان برای به دست آوردن حضانت فرزند یا فرزندان خود مجبور به دادن امتیازهای بسیار به شوهر بودند. حربه‌هایی که دست مردان بود و زنان را مجبور به تن دادن به خواسته آنان می‌کرد مانند گذشتن زن از مهریه، نفقه معوقه، اجرت المثل و ... .
اما بر اساس اصلاحیه ۱۱۶۹ قانون مدنی توسط نمایندگان و به‌خصوص همت نمایندگان زن در مجلس و تایید نهایی از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام حضانت فرزندان چه پسر و چه دختر تا ۷ سالگی به عهده مادر گذاشته شده است و پس از آن نیز بر اساس صلاح‌دید دادگاه با رعایت مصلحت طفل حضانت به پدر سپرده می‌شود که اگر مصلحت طفل از نظر دادگاه ماندن با مادر باشد حضانت همچنان با مادر است.
از سوی دیگر با اصلاح قانون فوق پسر که در ۱۵ سالگی به بلوغ شرعی می‌‌رسد می‌‌تواند خود شخصا پدر یا مادر را برای سکونت با آنان انتخاب نماید. به این ترتیب طول حضانت بین پدر و مادر تقسیم می‌شود. از ابتدای تولد تا ۷ سالگی با مادر و از ۷ تا ۱۵ سالگی با صلاح‌دید دادگاه حضانت با پدر است.
وکیل امور خانواده و دریافت حضانت فرزند توسط آن
اگر به دنبال گرفتن حضانت فرزند خود هستید با توجه به پیچ و خم‌های دادگاه‌های خانواده و روندهای طولانی رسیدگی به چنین دعاوی بهتر است با یک وکیل خانواده که در بحث حضانت تخصص دارد مشورت کنید و با سپردن اجرای پرونده های حقوقی خانوادگی توسط متخصص آن به خصوص در موضوع حضانت که کار دشواری است، کار را برای خود راحت تر کرده و به وکیل خانواده در این موضوعات اطمینان کنید.
چند نکته:
- مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی مربوط به حضانت فرزند دادگاه خانواده است.
- اگر دادگاه حضانت را به مادر سپرد دلیل بر بی‌مسئولیتی پدر نیست و طبق قانون نفقه اولاد به عهده پدر است و در نبود پدر یا عدم استطاعت مالی پدر به عهده پدربزرگ (و اجداد پدری اولاد) است. نفقه طفل عبارت از هزینه مسکن، خوراک، پوشاک، اثاث خانه و سایر هزینه‌‌های ضروری از قبیل درمان و تحصیل.
سپردن وکالت به مادر نیز مطلق و بدون استثنا نیست. در ماده ۱۱۷۰ و ۱۱۷۳ استثنائاتی برای حضانت وجود دارد. بر اساس ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی اگر مادر مبتلا به جنون شود یا مجددا شوهر کند پدر می‌‌تواند حضانت فرزند را پس بگیرد.